-
1 говорить дело
акыллы фикер әйтү, дөрес киңәш бирү -
2 умом не вышел
-
3 разумный
-ая; -ое1) ( обладающий разумом) акыллы, акылга ия булган, акылы булган2) ( логичный) акыллы, акылга яраклы, акылга муафыйк; нигезле3) ( рассудительный) төпле, төпле акыллы -
4 умник
м; разг.1) ( умный человек) акыллы кеше, акыл иясе2) ( рассудительный мальчик) акыллы малай, тыңлаулы малай3) ирон. акыллы баш, акыл сатучы -
5 далёкий
-ая; -ое1) ерак2) ( отделенный большим промежутком времени) еракдалёкое прошлое — ерак тарих, күптән үткән заман
3) ерактагы...4) перен. ят, чит5) перен.; разг. (только с отриц.) акыллы, башлы• -
6 дельный
-ая; -ое1) эшлекле, булдыклы2) мөһим, әһәмиятле; акыллы, төпле -
7 здравый
-
8 мудрый
-ая; -оегакыллы, акыллы, зирәк, хикмәтле -
9 не-
исемнәр һәм сыйфатлар ясый, тубәндәге мәгънәләрне белдерә:недобрый — усал, явыз, яман
невысокий — тәбәнәк; түбән
2) билгесе, сыйфаты чикле булган, тулы булмаган каршы мәгънәненевнимательный — игътибарсыз, дикъкатьсез, саксыз
неглупый — шактый акыллы; акыллы гына; акылсыз түгел, башсыз түгел
неплохой — начар булмаган, шактый яхшы, яхшы гына, ярыйсы гына; начар түгел
необоснованность — нигезсезлек, дәлилсезлек
нечестный — намуссыз, гаделлексез
-
10 неглупый
-ая; -оешактый акыллы; акыллы гына; акылсыз (башсыз) түгел -
11 того
частица; прост.1) ( заполняет паузу в речи) карауж ты, того, постарайся — син инде, кара, тырыштыр
•- не того -
12 толковый
-
13 умница
м; ж; разг.1) ( умный человек) акыллы кеше, акыл иясе2) ( рассудительный ребёнок) акыллы бала; тыңлаулы бала -
14 умный
-ая; -ое1) акыллы, башлы, зирәк2) акыллы, төпле -
15 башковитый
-ая; -оепрост.башлы, акыллы -
16 благоразумный
-ая; -оеакыллы, төпле, уйлап эшләнгән -
17 ветреник
м; разг.җиңел акыллы кеше, җилкуар, җилбәзәк -
18 ветреный
-
19 выискаться
-
20 голова
1) ж баш2) ж ( единица счёта скота) баш3) ж; перен. акыл4) м баш, башлык5) ж баш6) ж баш•- в головах
- голова идёт кругом
- голова садовая
- голова варит
- голову потерять
- головы не жалеть
- из головы вон
- с головой уйти
- с головой погрузиться
- с головы до ног
- с ног до головы
- сам себе голова
- через голову
См. также в других словарях:
акыллы — с. 1. Аңлы, зиһенле. Тәрбияле, яхшы холыклы, тыңлаучан, үзен тота белә торган 2. Ачык фикерле, төпле, уйлап эш итә торган. күч. Кешенең тышкы кыяфәтенә карата; акыллылык сизелеп торган 3. Акылга сыешлы, акылга туры килә торган. Эчтәлекле, фикергә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
адым — 1. Аякның алга, артка яки янга таба бер атлавы. Аяк атлау тавышы ул аның адымнарын ишетте 2. Атлау рәвеше, йөреш батыр адымлы. Ат йөрешендә иң салмак хәрәкәт, атлап бару; Аллюр 3. Озынлык үлчәве (атлаган вакытта ике аяк табаны арасы кадәр) ;… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аек — с. 1. Исерткеч эчемлек эчмәгән, исермәгән; исерек булмаган. Гомумән, исерткеч эчемлекләр, аракы эчми торган 2. күч. Фикер йөртердәй хәлдә, уйлау сәләтен югалтмаган, аңлы 3. күч. Акыллы, уйлап эш итә торган. рәв. Уйлап, акыл белән. Дөрес, туры,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
айнык — с. 1. Исерткеч эчемлек эчмәгән, исермәгән; исерек булмаган. Гомумән, исерткеч эчемлекләр, аракы эчми торган 2. күч. Фикер йөртердәй хәлдә, уйлау сәләтен югалтмаган, аңлы 3. күч. Акыллы, уйлап эш итә торган. рәв. Уйлап, акыл белән. Дөрес, туры,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алтын — 1. Сары төстәге затлы металл, химик элемент (Au, ат. мас. 197, 1064 гр. эри). с. Алтынга бәйләнешле. с. Алтын төсле, ачык сары 2. Шундый металлдан коелган әйберләр. Шундый металлдан коелган акча. Гомумән акча турында әйтелә. Гомумән байлык тур. 3 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аңгыра — (АҢГЫРАЛАНУ) (АҢГЫРАЛАТУ) – с. 1. Миңгерәү, аңсыз, надан, ахмак 2. Акылга зәгыйфь, тулы акыллы түгел … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйбәт — с. 1. Уңай сыйфатларга яки кирәкле үзенчәлекләргә ия булган; яхшы, киресе: начар. Һава, көннең торышы тур. Рухи халәт тур. кәефе әйбәт. Бөтен, файдаланырга яраклы. рәв. Җиренә җиткереп, яхшы итеп бик әйбәт сыйладылар 2. Югары сыйфатлы; затлы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
башлы — с. 1. күч. Акыллы, зиһенле, зирәк 2. Күп һәм эре башаклы, уңган. БАШЛЫ КӘБЕСТӘ – 1) Тоташ, туралмаган кәбестә 2) Сабагында баш үсә торган кәбестә (гади кәбестә). БАШЛЫ СУГАН – Суган башы өчен үстерелә торган суган сорты. БАШЛЫ ТАСТЫМАЛ – Ике башы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бердән — 1. Барысы бергә, бер үк вакытта барыбыз б. сикереп тордык. Кинәт, көтмәгәндә, шунда ук балалайка б. тынды 2. Барысын да тулаем, берьюлы бөтен акчасын б. чыгарып бирде 3. Бер толымга үргән чәч тур. б. үрелгән 4. Санаганда беренче пунктны күрсәтү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бигрәк — рәв. 1. Чиктән тыш, кирәгеннән артык, чамасыз 2. Барыннан да элек җавабы, бигрәк тә акыллы карашы... 3. кер. Килешмәгәндә әйтелә килешмәгәнне инде, бигрәк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җитди — с. 1. Тормышта, эштә үзен төпле, акыллы тота торган, һәркайчан уйлап эш итүчән; киресе: җилбәзәк, җилкуар. Эшкә җаваплы карый торган, эшенә һәм үз үзенә таләпчән (кеше) , эшне булдырырлык (кеше) 2. Иң мөһим, әһәмияте ягыннан аерылып торган иң… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге